Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Sirogojnu

Opis: Monografska studija o crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Sirogojnu nastala je kao rezultat višegodišnjih istraživanja. Zahvaljujući velikoj obnovi hrama koja je izvedena 1989/90. godine došlo se do izuzetno važnih otkrića među kojima su najznačajnija ta da je crkva sagrađena 1764. godine da je ktitor bio protojerej Georgije Smiljanić rodonačelnik plodne svešteničke loze a da je ikonostas iste godine naslikao jedan od najvećih srpskih slikara XVIII veka Simeon Lazović i to kao svoj prvi rad. Ovim otkrićima konačno je srušena zabluda i neistina o ktitorstvu serdara Jovana Mićića iz 1821. godine. Kada je početkom XIX veka Joakim Vujić posetio sirogojnski hram u znak zahvalnosti za ukazano gostoprimstvo gradnju hrama je pripisao rujanskom vojvodi. Isto je učinio i sa crkvama u obližnjoj Bjeluši i Staparima objavivši natpise koje je samo on tada video a u kojima se veliča u narodu omraženi oholi serdar kao i knez Miloš kome Vujić posvećuje svoje Putešestvije. Mnogobrojni izvori sinđelije protokoli protumačeni zapisi i natpisi na ikonama i knjigama kao i analiza arhitekture i ikonografske i stilske odlike ikonopisa pomogli su da se rekonstruiše prvobitni izgled crkve da se pročita njena zanimljiva istorija i ponovo sklopi celina prvobitnog ikonostasa. Najstarija sačuvana zlatiborska crkva svedoči o malo poznatom periodu srpske istorije XVIII veku i tokovima ljudi uticaja turskim zakonima i borbi za opstanak jednog malog i hrabrog naroda vođenog nepresušnom željom da očuva sopstveni identitet svoju veru i mogućnost stvaranja. Knjiga je i svojevrsna istorija Zlatibora prepoznavanje tragova njegove prošlosti starih crkvina nekropola selišta i kućišta starih turskih kaldrmisanih drumova i karavanskih puteva. Štampana na kvalitetnoj hartiji knjiga ima 210 strana teksta sa 35 crteža 69 crno belih fotografija i 26 tabli u boji; sadrži i mapu područja zlatiborske visoravni registar pojmova i prevod rezimea i svih legendi uz ilustracije na engleskom jeziku. Knjiga je štampana kao autorsko izdanje. Pisac knjige je Zorica Zlatić Ivković istoričar umetnosti bogatog iskustva u radu na spomenicima kulture najpre u Zavodu za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu a potom već 15 godina u Muzeju na otvorenom "Staro selo" u Sirogojnu. Autor je velikog broja stručnih i naučnih tekstova. Recenzenti knjige su akademik Gojko Subotić i prof. dr Miodrag Jovanović istoričari umetnosti iz Beograda.