Uspenje i sunovrat Ikara Gubelkijana

Uspenje i sunovrat Ikara Gubelkijana kratki roman Borislava Pekića pisca čije je prozno delo svojom tematskom složenošću i značenjskom punoćom obeležilo poslednje decenije dvadesetog veka u srpskoj književnosti jedno je od njegovih najprivlačnijih proznih ostvarenja. Uspenje i sunovrat Letećeg Jermenina Ikara Gubelkijana glavnog junaka ovog proznog dela zapravo je narativna alegorija odnosno parabola o čovekovom putu kroz život u kojem on prolazi kroz paradigmatične situacije na putu prema željenom savršenstvu. U projektovanoj narativnoj analogiji književnog lika iz polovine dvadesetog veka sa mitskim Ikarom i Borislav Pekić je kao i mnogi drugi moderni evropski pisci prethodnog stoleća potvrdio veliki uticaj mita na formiranje i ostvarivanje stvaralačkih ideja umetnika novog doba na realnu vezu između prošlosti i sadašnjosti i na čovekov položaj i duhovne potrebe u jednom i u drugom vremenu. Savršenstvo i lepota kojima podjednako teži čovek mitskog koliko i istorijskog vremena pa tako i vremena Drugog svetskog rata i njegovih unutrašnjih protivurečnosti koje je Borislav Pekić izabrao za sadržinsko-semantičku osnovu svoga romana ne može biti ostvareno zaključuje autor okončavajući put svoga junaka njegovim neminovnim sunovratom čak ni u umetničkom obliku koji suštinski u zajednici sa istinskom predanošću lepoti igre ima najviše mogućnosti da se tom savršenstvu približi. Tako je Pekić svojim kratkim romanom još jednom potvrdio stav da se dramatičnog istorijskog vremena i njegovih zahteva čovek ne može osloboditi čak ni u savršenstvu umetnosti.