PRIČE I NOVELE - Herman Melvil

Pod izdavačevim naslovom „Priče i novele“ u ovoj knjizi sadržana je zbirka od šest priča i novela „Priče sa verande“ kao i satira „ja i moj dimnjak“ i novela „Bili Pup mornar“ američkog pisca Hermana Melvila jednog od najvećih svetskih klasika.Sve priče i novele u ovoj zbirci tematski su raznolike. „Veranda“ je kitnjasta priča o neuhvatljivosti i varavosti ljudske sreće i ljubavi. „Pisar Bartlebi“ govori moćno o temi bliskoj Melvilovom savremeniku Karlu Marksu – neminovnoj propasti onog ko se fizički i duhovno ne potčini fenomenu eksploatacije čoveka čovekom. Novela „Benito Sereno“ – u predvečerje američkog građanskog rata nazvana najplemenitijom povešću u američkoj književnosti – posvećena je kroz napetu naraciju o pobuni crnih robova na španskoj kolonijalnoj lađi ljudskoj slobodi i rasnim predrasudama. „Gromobrandžija“ je satira uperena protiv agresivnih metoda trgovine i izazivanja i korišćenja ljudskih strahova od prirode da bi se ostvarila dobit. „Enkantade iliti Začarani Otoci“ niska je od deset skica kako ih pisac naziva o Galapagoskom arhipelagu od kojih je svaka osebujna priča za sebe. „Zvonik“ za temu ima ljudsko častoljublje i htenja koja hrle da prevaziđu prirodu i stog završavaju propašću. „ja i moj dimnjak“ jeste satira u kojoj se Melvil opisujući kako je branio svoj dimnjak od ljudi ― od vlastite žene do komšija – koji su želeli da ga ruše blago podsmeva materijalističkom motivu kao pokretaču i merilu delatnosti ljudske. No ma koliko da je lagano pisana pripovetka čini da se čitalac zamisli nad suštinom ljudske prirode. Radnja „Bilija Pupa mornara“ odvija se na engleskom ratnom brodu u godini 1797 godini ratovanja protiv Francuske revolucije i godini velikih buna u engleskoj floti. Bilija Pupa tek zanovačenog mornara glavni brodski oružnik zamrzi iracionalno i opada ga kod zapovednika broda kao buntovnika u nameri da mu dođe glave. Na suočenju kod zapovednika Bili oličenje nevinosti gubi moć govora i umesto da se brani rečima reaguje udarcem i ubija klevetnika. Tako od žrtve postaje nehotičan zločinac koji za svoj zločin mora društvu platiti životom. Melvilova tanana književna obrada teme nevinosti i društvene odgovornosti čini da se ovo kratko delo smatra možda njegovim najboljim.Ove pripovetke su najvećma proizvod zrelijih Melvilovih godina i bez sumnje spadaju u vrh njegovog opusa. Neminovno je da uvek budu – čak i izvanredne novele – zakriljene ili barem zasenčene njegovim ranim a monumentalnim „Mobijem Dikom“. Bez obzira na to svaka od njih je dragulj obasjan iznutra Melvilovom dubokom ljudskošću.