Stari Dubrovnik u srpskoj književnosti

Trag u istoriji političkom i umetničkom pamćenju koji je viševekovna republika svetog Vlaha ostavila iza sebe nesmanjenim intenzitetom i inspirativnošću traje do današnjih dana. Dubrovnik ukrašen morem i prirodom i obasjan istorijom na sredokraći između sklada prosvećenog zapada i stihije htonskog istoka rodni grad vrlih pesnika veštih moreplovaca i trgovaca mudrih državnika i naučnika večna je inspiracija književnika putopisaca i hodočasnika njegove lepote i harizme. Zlata Bojović u knjizi Stari Dubrovnik u srpskoj književnosti prateći sveukupnost inspiracije živote i dela velikih dubrovačkih bardova i njihovih novovekovnih „nastavljača“ od Matije Bana do Radoslava Bratića briljantno gradi sliku grada poniklu u umetničkoj inspiraciji. Granice nacionalne književnosti u ovom slučaju ne ograničavaju pogled i tumačenje naprotiv upravo su to horizonti i vidici zaboravljenog evropskog i dubrovačkog kosmopolitizma univerzalnosti koja se ogledala u nepresušnoj inspiraciji i uzajamnosti između drevnog grada i književnog talenta i dela njegovih hroničara. Vanserijsko poznavanje dubrovačke književnosti Zlate Bojović i njenih kasnijih inspirativnih citata rađa osećaj posebnog stila i sklada o kome autorka i te kako vodi računa a o kome je možda najbolje pisao poznati dubrovački intelektualac i političar Jovan Đaja (1914): „Dubrovačka skladnost u narodu lako je uočljiva i urođena da slobodno možete putujući preko zemljišta Dubrovačke Republike i dan danji po skladnosti stanovnika ga poznati dokle dopirahu i gde prestajahu granice Dubrovačke Republike i dubrovačkoga vaspitanja mada prelazeći te granice ostajete ipak u istom narodu samo izvan domašaja dubrovačke skladnosti.“Ove nevidljive granice su upravo korice ove knjige.