Decenija zamora i raskola

Imam čast da Vam preporučim knjigu Boška Krunića - „Decenija zamora i raskola. Ja bih tu dodao još jednu reč: nemoći. Bila je to decenija nemoći da se sačuva autonomija pokrajina da se odbrani Jugoslavija i da se upodobi socijalizam. A? i nemoći da se čak i puštanjem krvi oživotvore neki davnašnji a zakasneli snovi. Krunić piše o političkim borbama za sticanje još više o okršajima radi očuvanja autonomije Vojvodine. On iznosi ~ prema mom viđenju ? tri značajne teze. Prvo da u Srbiji postoji trajno nezadovoljstvo statusom autonomnih pokrajina. Drugo da je obaranjem autonomija pokrajina od strane srbijanske vlasti započeto rušenje jugoslovenskog federativnog sistema rečju postojeće Jugoslavije. Treće da druge republike i federacija nisu imale moći a delom ni volju da - shodno svojim dužnostima - spreče obaranje autonomija kao vida rušenja Jugoslavije. Činili su to delom u nadi da će time zadovoljiti aspiraciju Srbije delom zbog toga što su i same koketirale sa drugim alternativama. A Krunić ukazuje na još jedan elemenat: ispostavilo se da vrhovna vlast Jugoslavije koja je u slučajevima razmimoilaženja i sukoba između konstitutivnih delova federacije trebalala da arbitrira pa i da primeni adekvatnu prisilu zbog svog strogo federalizovanog sastava nije bila sposobna a ni dovoljno autoritativna da tu dužnost čestito obavlja. To bi bio strukturalni elemenat iz kojeg je takođe proistekla nemoć. Ali to nije bio uzrok raspada zemlje; uzroke su stvarali nacionalizmi koji su sve više bujali - u različitim intervalima različitom jačinom ? u konstitutivnim delovima Jugoslavije. Krunićeva knjiga se sastoji iz tri dela. U prvom delu opisuju se događaji od kosovske pobune albanske mladeži 1981. godine do Prve konferencije Saveza Komunista Jugoslavije u maju 1988. godine. U drugom delu autor prikazuje političke procese od dolaska kosovskih Srba u Novi Sad jula 1988 godine do početka ratova u zapadnim republikama. U trećem delu daje nam sažeti pregled težnji za autonomijom u prvoj Jugoslaviji pa oživotvorenje i razvoj autonomije u Drugoj Jugoslaviji sve do poništavanja autonomije i do ponovne borbe za nju u danima koje preživljavamo. Tom trećem delu pridodat je veoma interesantan interju Milorada Stevančeva sa autorom koji je sačinjen o odabranim pitanjima obrađenim u knjizi koju vam danas preporučujemo. Interju je sačinjen posle završetka rukopisa.