Mitologike 4

Iako se bavio istraživanjem totemizma srukture srodstva i rasa proučavanje mitova je dominantna Levi-Strosova preokupacija. Nastalo u vremenu karakterističnih šezdeseti godina dvadesetog veka mada je završni tom objavljen u prvoj godini sledeće decenije Levi-Strosovo delo Mitologike spada u ambiciozne i složene intelektualne tvorevine. Ambiciozne zato što su autorove pretenzije usmerene ka otkrivanju i utvrđivanju univerzalnih zakona ljudskog duha a složene jer su brojni mitovi razmotreni postupkom strukturalne analize. Međutim i pre nego je započeo njihovo sistematsko proučavanje on je definisao osobenost mita i izložio osnove svog istraživačkog pristupa. Prisutno u brojnim i tematski raznovrsnim Levi-Strosovom tekstovima proučavanje mitova dobilo je središnje mesto u njegovom naučnom opusu. Koristeći dragocene zapise mnogih proučavaoca starosedelačkih kultura Severne i Južne Amerike autor je u voluminoznim četvorotomnim Mitologikama analizirao preko osamsto mitova i više od hiljadu njihovih varijanata. Za razliku od analize strukture jednog dela ili jednog mita strukturalna analiza koju primenjuje Levi-Stros se zasniva na analizi više različitih mitova u kojima se otkriva kreativna moć ljudskog duha da od ograničenog broja elemenata stvara beskrajne kombinacije. Kako je svaki mit u stvari uvek na drugi način ispričana priča razlika između složenih oblika se iskazuje kao ishod igre tih osnovnih elemenata. Pristupajući mitu kao neposrednom izrazu "divlje misli" autor Mitologika utvrđuje delovanje osnovnih logičkih zakona ljudskog duha i u oblastima čovekove mentalne aktivnosti oslobođene od svakih spoljašnjih prinuda. Analizom ne pojedinačnih mitova već samog mehanizma mitskog mišljenja Levi-Stros otkriva dubinske logičke strukture način na koji se binarne poruke prenose nesvesnim putem i čiitav jedan sistem arhaičnog oblika filozofije nesvesnog sebe. U tom smislu njemu je i bilo važno da pokaže ne samo kako ljudi misle u mitovima već i da utvrditi kako na planu nesvesnog procesa mitovi sebe misle u ljudima. Zato se i antropolog koji je protumačio najvažnije poruke analizovanih mitova može smatrati filozofom "divlje misli".Bojan Jovanović